Czym jest przedsiębiorczość społeczna?

Dlaczego len nie jest tani?
16 sierpnia 2021
Jak dbać o len?
6 października 2021
 

Czym jest przedsiębiorczość społeczna?

 
 

To działalność o celach głównie społecznych, w ramach której zyski przeznaczane są na te cele lub na rzecz wspólnoty.

 
 

Przedsiębiorczość społeczna (nazywana także ekonomią społeczną) to sfera aktywności obywatelskiej, która łączy działalność ekonomiczną - biznesową z działalnością pożytku publicznego.

Samo pojęcie przedsiębiorczości społecznej składa się z dwóch słów: przedsiębiorczość + społeczna.

Przedsiębiorczość świadczy o biznesowym nastawieniu przedsiębiorstw społecznych: działają one na otwartym rynku i konkurują z tradycyjnymi firmami - muszą zarabiać aby się utrzymać.

Przymiotnik społeczna świadczy jednak o specyficznym charakterze tych przedsiębiorstw. Ich głównym celem nie jest gromadzenie zysku – bogacenie się właścicieli, lecz realizacja jakiejś misji społecznej oraz dbanie o wartości ważne dla społeczności. Dzięki temu służy wielu istotnym wartościom, m.in. integracji zawodowej i społecznej osób zagrożonych marginalizacją społeczną, tworzeniu miejsc pracy, świadczeniu usług społecznych użyteczności publicznej (na rzecz interesu ogólnego) oraz rozwojowi lokalnemu.

Ekonomia solidarna to część ekonomii społecznej, której podstawowym celem jest aktywizacja zawodowa i integracja społeczna, w tym reintegracja zawodowa i społeczna osób zagrożonych wykluczeniem społecznym oraz rehabilitacja społeczna i zawodowa osób z niepełnosprawnością.

Najprościej rzecz ujmując, przedsiębiorczość społeczna to działalność w centrum której znajduje się człowiek. Niejednokrotnie słabszy, zmagający się z różnymi trudnościami, potrzebujący wsparcia, które pozwoli mu rozwinąć skrzydła. To również działalność, w której kluczową rolę ogrywa współpraca, umiejętność słuchania innych i solidarność.

Oznacza to, że ekonomia społeczna i solidarna pozostaje na pograniczu sektora przedsiębiorczości oraz sektora organizacji pozarządowych niedziałających w celu maksymalizacji zysku.

W przedsiębiorstwach społecznych istotnym elementem jest demokratyczny i wspólnotowy charakter zarządzania firmą. Pracownik nie jest trybikiem w większej maszynie biznesowej, lecz traktowany jest jako partner, ma realny wpływ na los firmy. Zyski z działalności firmy nie są własnością szefa, który może zrobić z nimi co mu się podoba, lecz przeznaczane są na rozwój przedsiębiorstwa.

Łączenie przez przedsiębiorstwa społeczne celów społecznych z działalnością ekonomiczną pozwala im być realnym podmiotem dającym zatrudnienie swoim członkom, a także daje możliwość wpływania na otaczający nas świat społeczny.

 
 

Wyobraź sobie świat złożony z przedsiębiorstw społecznych. Jest ich coraz więcej w Polsce i na świecie. Przedsiębiorcy społeczni chodzą tą samą ulicą, wyglądają podobnie do innych, uśmiechają się tak samo, przechodzą obok na ulicy. Pewnego dnia podjęli decyzję, że chcą żyć, pracować i podejmować decyzje zakupowe inaczej niż dotychczas. Zatrzymali się w pogoni za pieniędzmi, większymi zyskami. Rozejrzeli dookoła siebie i zobaczyli, że są ważne społecznie problemy, na które nikt nie odpowiada. Wzięli sprawy w swoje ręce.

 
 

Podmiotami ekonomii społecznej są:

 
 
  • przedsiębiorstwa społeczne – w tym spółdzielnie socjalne i inne podmioty, które zatrudniają co najmniej 50% osób z grup zagrożonych wykluczeniem społecznym (w tym niepełnosprawnych, bezrobotnych) lub 30% osób o umiarkowanym lub znacznym stopniu niepełnosprawności. W przedsiębiorstwa społecznych zysk nie podlega podziałowi, lecz przeznaczany jest na wzmocnienie potencjału przedsiębiorstwa oraz na reintegrację zawodową i społeczną lub na działalność pożytku publicznego prowadzoną na rzecz społeczności lokalnej, w której działa przedsiębiorstwo;
    • podmioty reintegracyjne, czyli np. Zakłady Aktywności Zawodowej, Warsztaty Terapii Zajęciowej, Centra Integracji Społecznej, Kluby Integracji Społecznej, tj. takie, których głównym działaniem jest reintegracja społeczna i zawodowa osób zagrożonych wykluczeniem społecznym;
    • podmioty działające w sferze pożytku publicznego (np. stowarzyszenia, fundacje);
    • podmioty sfery gospodarczej utworzone w związku z realizacją celu społecznego (spółki non-profit i  spółdzielnie, których celem jest zatrudnienie, tj. spółdzielnie pracy, inwalidów i niewidomych, działające w oparciu o Prawo spółdzielcze).
     
     
     
     
    Motywy założenia przedsiębiorstwa społecznego lub przyłączenia się do niego są proste. Zaczyna się od pobudek idealistycznych i nadziei, które są głęboko zakorzenione we wszystkich istotach ludzkich. Jeśli kiedykolwiek pomyśleliście: „Nie podoba mi się to, co się dzieje wokół mnie; trudno jest żyć na świecie, na którym tak wielu ludzi doświadcza głodu, ubóstwa, chorób, analfabetyzmu I bezrobocia; chcę, aby te okropne zjawiska zniknęły”, to przedsiębiorstwo społeczne może się stać częścią waszego powołania życiowego. Muhammad Yunus, laureat Pokojowej Nagrody Nobla
     
     

    Obecnie w Polsce mamy ponad 1200 przedsiębiorstw społecznych - aktualną bazę znajdziecie tutaj.